در مطالعات مسیحیت و تاریخ، بحث در مورد «عیسی تاریخی» در مقابل «مسیح ایمان» یک موضوع مهم و پیچیده است که سال‌هاست مورد توجه پژوهشگران، مورخین، و الهی‌دانان قرار گرفته است. این بحث به بررسی و تفکیک شخصیت و زندگی عیسی مسیح بر اساس منابع تاریخی از آموزه‌ها و باورهایی که در طول قرون در ایمان مسیحی شکل گرفته است، می‌پردازد.

عیسی تاریخی

«عیسی تاریخی» اشاره دارد به کوشش‌هایی برای بازیابی شخصیت و زندگی عیسی بر اساس شواهد تاریخی و باستان‌شناسی، بدون تکیه بر متون دینی یا تفسیرهای بعدی. این رویکرد سعی دارد تا از طریق تحلیل منابع معتبر تاریخی، نظیر انجیل‌ها به عنوان منابع اولیه (با رویکرد نقدی)، آثار نویسندگان رومی و یهودی آن دوران، و کاوش‌های باستان‌شناسی، تصویری واقع‌بینانه و مستند از زندگی و زمانه عیسی ارائه دهد.

مسیح ایمان در مقابل، «مسیح ایمان» به تصویر و تعالیمی از عیسی اشاره دارد که در طول تاریخ در ایمان و سنت‌های مسیحی شکل گرفته است. این تصویر بیشتر بر تأکیدات دینی، معنوی، و نجات‌بخشی که مسیحیت بر آنها استوار است، متمرکز است و شامل تفاسیر و دکترین‌هایی می‌شود که توسط کلیساها و الهی‌دانان در طول قرون توسعه یافته است. این رویکرد عمیقاً با ایمان و باورهای مذهبی در هم تنیده است و به تأثیرات معنوی و دینی عیسی بر دنیای مسیحیت می‌پردازد